coteraz.pl
Witamy na platformie szkolnictwa branżowego coteraz.pl
Logo naszego programu CoTeraz?! Zawody szkolnictwa branżowego Twoją przyszłością prezentuje metaforyczny obraz „świata zawodów” podzielonego na cztery obszary oznaczone w różnych kolorach, który nazwałam Interaktywną siecią zawodów na wzór amerykańskiej Mapy świata pracy*.
Głównym założeniem teoretycznym Interaktywnej sieci zawodów jest założenie, że w każdym zawodzie pracownik wykonuje zadania zawodowe przede wszystkim z jednym dominującym przedmiotem pracy a pozostałe zadania usytuowane są w hierarchicznym porządku.
Kryterium podziału świata zawodów stanowi dominujący przedmiot pracy oraz aktywność z nim związana, potrzebna do dobrego wykonania określonych zadań zawodowych czyli pracy.
Poszczególnym obszarom zawodów przyporządkowałam określone nazwy aktywności, które nie są przyjęte w amerykańskiej Mapie świata pracy i nazwałam je następująco**:
- Obszar Dane/informacje (D) – aktywność proceduralna (AP)
- Obszar Rzeczy/przedmioty (R) – aktywność fizyczna/operacyjna (AF)
- Obszar Idee/Pomysły (I) – aktywność twórcza (AT)
- Obszar Ludzie (L) – aktywność społeczna (AS)
Każdemu obszarowi przyporządkowałam inny kolor.
W programie CoTeraz?! cztery obszary zawodów są szczegółowo opisane. Każdy użytkownik może zbadać swoje preferencje zwodowe w Kwestionariuszu preferowanych aktywności (KPA), wygenerować Kod planowanej kariery (KPK) i określić potencjalne zawody warte zdobywania kwalifikacji zawodowych po ukończeniu nauki w szkole podstawowej oraz zapoznać się z opisami poszczególnych zawodów.
Krystyna Lelińska
*) por. Prediger, D. J., Swaney, K. B. (2004). Work task dimensions underlying the world of work: Research results for diverse occupational databases. Journal of Career Assessment, 12, www.act.org.
**) por. Lelińska K., Program komputerowy 102 zawody z przyszłością jako narzędzie wspomagające młodzież w planowaniu W: Nowoczesne poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy dla młodzieży, Warszawa 2011, OHP KG.
D
Obszar DANE/INFORMACJE – aktywność proceduralna; dominują zadania związane z pracą z informacjami, liczbami, symbolami, słowami, kodami, wzorami, zasadami, procedurami, normami, przepisami itp. – kolor niebieski.
R
Obszar RZECZY/PRZEDMIOTY – aktywność fizyczna/operacyjna; dominują zadania związane z techniką i naturą; obsługą maszyn i urządzeń, przetwarzaniem surowców, budową domów, przyrodą i zwierzętami, uprawą ziemi – kolor żółty.
I
Obszar IDEE/POMYSŁY – aktywność twórcza; dominują zadania związane z wytworami ludzkiej myśli, tworzeniem czegoś nowego; badaniami naukowymi, tworzeniem teorii i dzieł sztuki oraz wdrażaniem idei do praktyki – kolor czerwony.
L
Obszar LUDZIE – aktywność społeczna; dominują zadania związane ze świadczeniem pomocy i obsługą ludzi, nauczaniem i doradzaniem, motywowaniem do zadań zawodowych, kierowaniem i zarządzaniem innymi ludźmi – kolor zielony.
Szczegółowy opis obszarów
DANE/INFORMACJE
Zawody związane z danymi to zawody, w których dominującym przedmiotem pracy są znaki umowne, symbole, języki, słowa, kody, cyfry, litery. Będą to teksty, szkice, schematy, mapy, nuty, tablice, wzory, wykresy, przepisy i procedury prawne, programy komputerowe itp.
Będą to zawody, w których cel pracy zorientowany jest na:
- obsługę administracyjną różnych instytucji: urzędów, firm i organizacji;
- planowanie, zawieranie i rozliczanie transakcji finansowych;
- porządkowanie danych; ich katalogowanie;
- dokonywanie operacji komputerowych i przetwarzanie danych;
- magazynowanie towarów i ich dystrybucję;
W zawodach tej grupy na różnych poziomach kwalifikacji (wykształcenia) pracownicy wykonują takie zadania jak:
- Syntetyzowanie informacji
- Koordynowanie informacji
- Aalizowanie i programowanie informacji
- Formułowanie tekstów i tłumaczenie dokumentów
- Zbieranie informacji i ich porządkowanie
- Dokonywanie obliczeń finansowych i statystycznych
- Zestawianie informacji
- Porównywanie informacji
Osoby preferujące czynności związane z Danymi/informacjami cechuje aktywność proceduralna przejawiająca się działaniu według określonych zasad, standardów, norm i przepisów.
Takie osoby lubią:
- Planować i rozliczać wydatki
- Wyszukiwać i gromadzić dane
- Porządkować informacje
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Takie osoby są:
- dokładne w wypełnianiu obowiązków,
- wytrwałe,
- odpowiedzialne,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Przy podejmowaniu decyzji kierują się racjonalnymi przesłankami. W ocenie rzeczywistości dążą do bezstronności i obiektywizmu. W pracy ukierunkowane są na realizację konkretnych zadań realizowanych wypróbowanymi metodami. Nie dążą do kierowania innymi ludźmi.
… {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Wymagania psychofizyczne
Zawody z grupy Dane/Informacje stawiają kandydatom określone wymagania psychofizyczne:
- dobra pamięć wzrokowa,
- spostrzegawczość i koncentracja uwagi,
- systematyczność oraz … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Kandydaci do tych zawodów powinni się interesować i posiadać dobre oceny z matematyki, informatyki, języków obcych.
RZECZY
Zawody związane z rzeczami to zawody, w których dominującym przedmiotem są materiały, surowce, urządzenia, narzędzia, produkty. Mogą to być zawody techniczne, rolnicze oraz związane z wydobywaniem i przetwarzaniem surowców.
Będą to zawody, w których cel pracy zorientowany jest na:
- kierowanie pojazdami: samochodami, samolotami, statkami morskimi
- konstruowanie budowli, wytwarzanie różnych przedmiotów
- pozyskiwanie zasobów naturalnych
- rzemiosło
- naprawa i konserwacja urządzeń technicznych
- obsługa maszyn i urządzeń; obróbka metali
W zawodach tej grupy na różnych poziomach kwalifikacji (wykształcenia) pracownicy wykonują takie zadania jak:
- Doglądanie, nadzorowanie i regulacja maszyn i urządzeń
- Wykonywanie precyzyjnych operacji z użyciem specjalistycznych przyrządów i narzędzi
- Kierowanie i prowadzenie pojazdów
- Uprawa roślin i hodowla zwierząt
- Obsługiwanie maszyn i urządzeń
- Przesyłanie i odbieranie towarów, urządzeń, maszyn
Osoby preferujące czynności związane z RZECZAMI cechuje aktywność fizyczna przejawiająca się działaniu, w którym w których można podkreślić swoją siłę fizyczną oraz wykonywać określone i wymierne zadania.
Takie osoby lubią:
- Podłączać i obsługiwać różne urządzenia techniczne posługując się instrukcją obsługi,
- Naprawiać i konserwować samodzielnie lub z czyjąś pomocą różne sprzęty i urządzenia,
- Wykonywać samodzielnie różne przedmioty.
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Takie osoby są:
- pragmatyczne,
- bezpośrednie,
- szczere,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Osoby preferujące czynności manualne są energiczne. Lubią rozwiązywanie konkretnych zadań. Mają poczucie realizmu i rzeczywistości. Kierują się poczuciem rozsądku, lubią znać praktyczne zastosowanie rzeczy, skupiają się na obecnej chwili, odnotowuje fakty oraz zapamiętuje szczegóły.
… {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Wymagania psychofizyczne:
- ogólny dobry stan zdrowia, duża wytrzymałość fizyczna i psychiczna,
- brak wad wzroku,
- zaburzeń równowagi, chorób skóry,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Kandydaci do tych zawodów powinni przejawiać zdolności techniczne, zainteresowania przyrodnicze – lubić zwierzęta i rośliny. Kandydaci do tych zawodów powinni się interesować i posiadać dobre oceny z biologii, chemii, fizyki i matematyki.
IDEE/POMYSŁY
Zawody związane z Ideami/Pomysłami to zawody, w których dominującym przedmiotem pracy są wytwory ludzkiej myśli w postaci różnych projektów oraz wdrażanie ich do praktyki.
Będą to zawody, w których cel pracy zorientowany jest na:
- inicjowanie, realizację badań i wdrażanie ich do praktyki w naukach technicznych
- inicjowanie, realizację badań i wdrażanie ich do praktyki w naukach medycznych
- inicjowanie, realizację badań i wdrażanie ich do praktyki w naukach w naukach przyrodniczych
- inicjowanie, realizację badań i wdrażanie ich do praktyki w naukach społecznych
- wykorzystywanie dzieł artystycznych w życiu codziennym
- tworzenie dzieł artystycznych w różnych dziedzinach (muzyka, plastyka, rzeźba, taniec, aktorstwo, pisarstwo
- przekazywanie dzieł i wizji artystycznych stworzonych przez innych
W zawodach tej grupy na różnych poziomach kwalifikacji (wykształcenia) pracownicy wykonują takie zadania jak:
- Tworzenie teorii i wiedzy, interpretowanie i weryfikowanie wiedzy
- Integrowanie wiedzy z różnych dziedzin nauki
- Tworzenie dzieł sztuki w różnych obszarach
- Wdrażanie wizji artystycznych do praktyki
- Przekazywanie wizji artystycznych stworzonych przez twórców dzieł sztuki
- Werbalne przekazywanie pomysłów.
Osoby preferujące czynności związane z Ideami/pomysłami cechuje aktywność twórcza przejawiająca się działaniu wymagającym inicjatywy, ambicji, chęci stworzenia czegoś nowego.
Takie osoby lubią:
- Pogłębiać wiedzę o interesujących dziedzinach.
- Analizować doniesienia o nowinkach naukowo-technicznych.
- Weryfikować informacje pozyskane z różnych źródeł.
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Takie osoby są:
- niezależne,
- kreatywne,
- emocjonalne,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Przy podejmowaniu decyzji kierują się intuicją. Nie zajmują się szczegółami oraz nie marnują czasu na osiągnięcie perfekcyjnych wyników. Ludzi tego typu są o wiele lepsi w tworzeniu nowych rzeczy niż we wprowadzaniu ich w życie. Są zorientowani na cel, rywalizujący z innymi, poszukujący nowości. Rozwiązują problemy w sposób twórczy i nietypowy. Nie lubią powtarzających się zadań.
… {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Wymagania psychofizyczne
Wymagania psychofizyczne wspólne, takie jak:
- dobry wzrok, dobry słuch,
- brak wad wymowy, chorób gardła i krtani,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
W przypadku zawodów artystycznych najważniejsze jednak są uzdolnienia artystyczne w poszczególnych dziedzinach, które często są rozwijane i kształcone od wczesnego wieku dziecięcego. Kandydaci do tych zawodów powinni się interesować i posiadać dobre oceny z plastyki, wychowania muzycznego, języka polskiego.
LUDZIE
Zawody związane z Ludźmi to zawody, w których praca wynika z kontaktów z ludźmi w różnych zakresach.
Będą to zawody, w których cel pracy zorientowany jest na:
- promocję, sprzedaż towarów i usług innym ludziom,
- kierowanie innymi ludźmi,
- leczenie i pielęgnowanie chorych,
- uczenie innych ludzi,
- świadczenie usług społecznych; ochrona bezpieczeństwa, ochrona socjalna,
- obsługiwanie ludzi
W zawodach tej grupy na różnych poziomach kwalifikacji (wykształcenia) pracownicy wykonują takie zadania jak:
- Doradzanie
- Negocjowanie
- Uczenie
- Kierowanie i nadzorowanie
- Dostarczanie rozrywki
- Przekonywanie
- Udzielanie informacji
- Obsługiwanie ludzi
Osoby preferujące czynności związane z LUDŹMI cechuje aktywność społeczna przejawiająca się w działaniu zorientowanym na pomaganie innym ludziom, kierowanie nimi i wywieranie wpływu.
Takie osoby lubią:
- Poznawać nowych ludzi i nawiązywać z nimi kontakty
- Wspierać, wysłuchiwać i doradzać innym ludziom
- Uczyć innych
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Takie osoby są:
- otwarte,
- taktowne,
- pełne empatii,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
W pracy kierują się uczuciami. Lubią organizować, przekonywać, kierować i administrować. Posiadają umiejętności motywowania i pobudzania innych do działania, kierowania innymi.
… {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Wymagania psychofizyczne:
- prawidłowa wymowa, dobry słuch;
- miła aparycja,
- brak zaburzeń równowagi,
- … {więcej informacji w programie CoTeraz?!}
Wymagają one zainteresowań społecznych. Kandydaci do tych zawodów powinni się interesować i posiadać dobre oceny z języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, przedsiębiorczości.